Obecnie system rozliczeń dla prosumentów, znany jako net-billing, opiera się na godzinowych zmianach cen energii elektrycznej wprowadzanej do sieci. Jednakże, zgodnie z najnowszymi informacjami, planowane jest wprowadzenie bardziej precyzyjnych, 15-minutowych okresów rozliczeniowych. Zmiana ta ma na celu lepsze odzwierciedlenie rynkowej wartości energii i optymalizację rozliczeń.
Ewolucja systemu net-billing
Przypomnijmy, że system net-billing dotyczy właścicieli mikroinstalacji, którzy przyłączyli się do sieci po 31 marca 2022 roku. Wcześniej, prosumenci korzystali z systemu opustów (net-metering). Początkowo, energia wprowadzana do sieci w ramach net-billingu była wyceniana na podstawie średniej miesięcznej ceny rynkowej energii (RCEm). Jednakże, w połowie 2024 roku wprowadzono rozliczenia oparte na rynkowej cenie energii, uwzględniającej poszczególne okresy niezbilansowania (RCE).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, docelowo cena RCE powinna być ustalana dla 15-minutowych okresów rozliczeniowych. Obecnie, mimo że Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) publikują ceny RCE w 15-minutowych interwałach, w praktyce cena pozostaje stała w ciągu każdej godziny.
Kluczowa rola Towarowej Giełdy Energii (TGE)
Przejście na 15-minutowe rozliczenia jest uzależnione od wdrożenia odpowiednich produktów przez Towarową Giełdę Energii na Rynku Dnia Następnego (RDN). W ubiegłym roku, TGE wprowadziła już 15-minutowe produkty, ale dotyczyły one Rynku Dnia Bieżącego.
Obecnie, TGE prowadzi konsultacje z uczestnikami rynku w celu wprowadzenia 15-minutowych produktów na RDN. Jak informuje TGE, trwają intensywne testy systemów, a ich zakończenie planowane jest na początek kwietnia 2025 roku.
Harmonogram zmian
Zgodnie z decyzją unijnych operatorów rynków energii, wdrożenie 15-minutowych produktów na Rynku Dnia Następnego w krajach Unii Europejskiej ma nastąpić 11 czerwca 2025 roku. Oznacza to, że TGE ma jeszcze kilka miesięcy na dostosowanie swoich systemów.
Warto jednak zaznaczyć, że operatorzy przewidują możliwość zastosowania „hamulca bezpieczeństwa”. W przypadku problemów, przez krótki, tygodniowy okres, będzie można powrócić do dotychczasowego systemu.
Korzyści z 15-minutowych rozliczeń
TGE podkreśla, że przejście na 15-minutowe okresy handlowe (MTU) to kluczowy krok w ewolucji europejskiego rynku energii. Zmiana ta ma na celu:
- Zwiększenie precyzji operacji rynkowych.
- Lepszą integrację odnawialnych źródeł energii.
- Wzrost efektywności i elastyczności rynku.
- Dokładniejsze ustalanie cen i harmonogramów.
Nowelizacja ustawy o OZE
Warto również wspomnieć, że niedawno weszła w życie nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, która wprowadza nowe zasady rozliczeń dla prosumentów w systemie net-billing. Nowe przepisy dają pewnej grupie prosumentów możliwość powrotu do rozliczeń według średniej miesięcznej ceny RCEm oraz wprowadzają dodatkowy współczynnik korygujący wartość energii wprowadzanej do sieci.
